Hittil ubehandla primærkjelder om verket

Hittil ubehandla primærkilder til jernverkshistorie er nå publisert på Digitalarkivet, Det er frå ein arkivboks på Riksarkivet, som eg først fann gjennom søk på Arkivportalen og gjennom førespurnad altså har fått digitalisert og publisert; takk til Arkivverket for denne tenesta (og for at eg blir rekna som 'profesjonell' brukar).

Det er neppe nokon som har bladd igjennom desse dokumenta før; eg har i alle fall ikkje sett noko som liknar i bygdebokarkivet da blant materialet etter overlærar Per Berg.

Nokre innleiande vurderingar av stoffet:

For det første, innhaldslista slik ho er i dag, må vere feil. Det er ikkje lesjastoff heilt til Moss jernverk skal starte side 94 (dessverre). For alt på side 31 startar eit skriv stila til kongen, og det ser ut til å gå heilt til siden 92/93.

Side 2: ser ut til å vere ei kongeleg stadfesting av tiendfritak for 20 år frå 1774, truleg ein kladd eller kopi for arkivering, ikkje originalen.

Side 3 til 7 ser nokså kryptisk ut. Papiret er stempla med årstalet 1798, og i den høgre spalten står det altså "den 5. Octbr. 1798, så dateringa må vere nokså klar. Men kva betyr elles talrekkjene her? Kan det vere bilagsnummer og beløp i dei to kolonnene på kvar side? Kan bli vanskeleg å finne ut av.

Side 8 og truleg til og med side 12 eller 15: Her dukkar eit (eller fleire, vankeleg å sjå av skanninga) interessant dokument opp, signert (s. 8) zahlkasserer Andreas Schaft, som altså har røter til Lesjaverket. Foreldra, Jørgen Omejer og Lisbet, står under Verksfolk i bind 1 s. 625. Tolkinga av dette dokumentet vil ta litt lenger tid, men eg ser at fleire andre verk er nemnde i teksten, så det er neppe det er så mykje meir å hente om Lesja.

Side 17-18-19 (fire skanna sider) ser òg ut til å vere skrive av Schaft. På s. 18, høgre delen står det  ca.: "Specification paa efterskrevne Qvitteringer henhørende til Norske Zahl-Casse Regnskaber for Aarene 1796 og 1797, som herhos følgelig, nemlig:" Ingen av postane nedanfor ser dessverre ut til å ha noko med Lesja å gjere. Litt finlesing kan kanskje avdekkje noko.

Side 20 - her startar teksten med referanse til zahlkasseraren før Schaft, Niels Berg, men ser elles ut til å vere av same type som sidene før. På side 21 er Lesjaverket omtalt, noko om tidend-friheit frp 1794.

Side 23 - ser ut til å vere eit brev, eller helst ein kladd til 'kasserer Berg', ser og ut til å vere utan referanse til Lesja.

Side 25: eit Pro Memoria datert 15. september 1798 som ser ut til å gjelde dødsbuskifte etter ein Anker, også denne ser ut til å vere utan refranse til Lesjaverket.

Side 26 ser \og til til å vere noko som gjeld zahlkassa og Aker og Follo futedømme, altså rimeleg langt frå Lesja.

Sidene frå 27-30 ser ut til å vere av same type som side 3-7.

Dessverre altså ikkje spesielt mykje interessant stoff om Lesjaveket i denne arkivboksen.